Τελικά, πίσω απ’ την «Αγάπη» του σουηδού Γκούσταφ Γκέιγερσταμ (1858-1909) φαίνεται πως κρύβεται και μια μικρή ιστορία του αναγνώστη, πώς έφτασε στα χέρια του αυτό το μικρό βιβλίο, αρχής γενομένης απ’ το μεταφραστή του Λέοντα Κουκούλα (Εισαγωγή).
Στη δική μου περίπτωση, μου το σύστησε ένας από την «Πολιτεία», όταν πριν μήνες έψαχνα ένα βιβλίο για δώρο σε μια έφηβη κοπέλα. Του άρεσε ιδιαίτερα. Το βρήκα μικρό για δώρο και το αγόρασα για μένα. Είχα να ολοκληρώσω κάτι λογοτεχνικά μεγαθήρια και το βιβλίο παρέμεινε αρκετό καιρό στο ράφι με τα αδιάβαστα. Πριν μερικές μέρες το πήρα στο μπαλκόνι για να το κόψω, να ρίξω μια πεταχτή ματιά και να το διαβάσω την επομένη, μια και ήταν ήδη αρκετά αργά. Το αποτέλεσμα ήταν να το διαβάσω μονορούφι και να κοιμηθώ ακόμη αργότερα.
Νατουραλιστική γραφή, ποιοτική, πυκνή, γεμάτη συναισθηματικές φορτίσεις που δεν σε καταπλακώνουν κι εξοικειώνεσαι ανεμπόδιστα μαζί της. Δεν σας κρύβω όμως ότι το βρήκα κάπως παλαιομοδίτικο. Από την άλλη δεν μπορούσα να εξηγήσω την ορμή του διαβάσματος, σαν να με κυνηγούσε κάποιος. Εγκατέλειψα ακόμα και τις σημειώσεις που συνήθως κρατάω και την προσοχή που δίνω σαν συγγραφέας ο ίδιος.
Ο μύθος είναι απλός. Ένας άντρας σε μια φάρμα στη Σουηδία χάνει τη γυναίκα του και περίλυπος δέχεται να τον βοηθήσει μια νεαρή κοπέλα (η Έλσα) απ’ την απέναντι φάρμα. Τις δύο φάρμες ενώνει μια πολύ παλιά προγονική σχέση και τις χωρίζει ένα ποτάμι. Η γυναίκα μένει μαζί του για χρόνια, εκείνος κάποια στιγμή την ερωτεύεται παράφορα. Εκείνη όμως δεν αισθάνεται ερωτευμένη με τον δικό του τρόπο. Εκείνος παντρεύεται μια άλλη γυναίκα, η οποία πεθαίνει κι αυτή…
Ένας σύγχρονος συγγραφέας, εμβαπτισμένος όπως όλοι μας στον Φρόιντ, θα έμπαινε στο οικογενειακό περιβάλλον τής γυναίκας για να βρει τα συμπλέγματα που οδηγούν μια γυναίκα να θέλει (χωρίς δόλο, εννοείται), να είναι μ’ έναν άντρα, αλλά να μην τον θέλει σαν εραστή και την ίδια στιγμή να είναι φυσιολογική γυναίκα.
Δεν είμαι τόσο καλός στους γρίφους, αργώ, αλλά τους ανακαλύπτω τελικά. Δεν κατάφερα όμως να εξηγήσω ικανοποιητικά, γιατί αυτό το βιβλίο έμεινε μέσα μου, όπως είχε μείνει πριν πάρα πολλά χρόνια η «Πείνα» του συμπατριώτη του Κνουτ Χάμσουν. Οι εναλλαγές των εποχών δίπλα στη φύση, οι εναλλαγές των συναισθημάτων του άντρα και οι επιπτώσεις στον ίδιο και στο περιβάλλον του, οι μεταπτώσεις του χαρακτήρα του, το πέρασμα της εμπειρίας στην ηλικία, ανήκουν στα προσόντα του αφηγήματος, αλλά εμάς τους κατοίκους των άστεων - αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας - λίγο μας αγγίζουν στο βάθος.
Φυσικά, είναι η μαγεία της γραφής του Γκούσταφ Γκέιγερσταμ, κατέληξα σαν να ήμουν πρωτάρης. Να καταφέρνει ο συγγραφέας να συντονίζεται με τη ματιά τού μελλοντικού αναγνώστη και να περνάει μέσα του την εσωτερική γλώσσα του πάθους, χωρίς το μυαλό να παίρνει είδηση.
Δημήτρης Παλάζης, 05/10/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου