Μύθος στην εποχή του, ο Μπορίς Βιάν (1920-1959) συνδυάζει μια ξέγνοιαστη και εύθυμη φαντασία με την αίσθηση της μοίρας και του τραγικού. Τα διηγήματα της συλλογής «Ο έρως είναι τυφλός» εμβολιάζονται με το παράδοξο, λειτουργούν σαν παιχνίδια με μπόλικο μποέμικο αέρα. Βαθμιαία, από τα πρώτα διηγήματα προχωρώντας προς τα τελευταία του τόμου, το μίγμα ρεαλιστικής γραφής και γραφής του παραλόγου υποχωρεί σε βάρος του πρώτου. Τα διηγήματα γίνονται όλο και πιο θορυβώδικα, όλο και πιο μακάβρια.
Εμφανίζονται χαρακτήρες σε περισσότερα του ενός διηγήματα, όπως ο ταγματάρχης, που προσομοιάζουν περισσότερο σε τύπους καρτούν. Διαπράττονται φόνοι, αλλά και μοιραίες σωτηρίες εν ριπή οφθαλμού, που θυμίζουν φιλμ νουάρ γαλλικής έκδοσης.
Παρακμιακά σκηνικά και μια ειρωνεία που λειτουργεί λαθραία μέσα από σουρεαλιστικές εικόνες και την εξάρτησή τους από τις ρεαλιστικές ή νατουραλιστικές, σ΄ ένα περιβάλλον που θυμίζει Ιονέσκο, αλλά με μεγαλύτερη λογική συνοχή.
Η παραισθητική ευρηματικότητα του Βιάν είναι χαρακτηριστική στο διήγημα «Ο έρως είναι τυφλός», από το οποίο πήρε τον τίτλο ο ελληνικός τόμος, με την εμφάνιση της ιδιότυπης ομίχλης που από τη μια εμποδίζει την όραση, από την άλλη ευνοεί την ερωτική σύμπραξη των κατοίκων μιας πόλης.
Στο διήγημα «Η χρυσή καρδιά» είναι παρών ο συμβολισμός, το «Σουρπράιζ πάρτι στου Λεομπίλ» η παρωδία των Σουρπράιζ πάρτις που διοργάνωνε εν ζωή ο Βιάν με τ’ αδέρφια του. Στο πνεύμα της παρωδίας κινείται και «Ο υδραυλικός» και «Ο Σοχαστής». Η αντιστροφή του μύθου στον «Λυκάνθρωπο», όπου ο λύκος μετατρέπεται σε άνθρωπο και γίνεται επί το ορθότερον ανθρωπόλυκος. Τα ζώα έχουν φωνή και επικοινωνούν μεταξύ τους και με τους ανθρώπους, με την πιο ολοκληρωμένη περίπτωση το «Μπλουζ για ένα μαύρο γάτο».
Στα μεγαλύτερα διηγήματα όπως η ‘τραγική’ ιστορία δύο μελλόνυμφων στον «Έρημο δρόμο», στα «Ψόφια ψάρια» που είναι γραμματόσημα, και στο τελευταίο διήγημα του τόμου, «την ομίχλη» με τον Αντρέα πρώην τρόφιμο ασύλου, το παράλογο έχει καταλάβει και τις πιο απρόσμενες γωνιές, μιμούμενο το πραγματικό κόβοντας το σε φέτες, μιμούμενο το νουάρ και ρίχνοντας σουρεαλιστικές πινελιές. σε μια διήγηση που δεν είναι ούτε ανάλαφρη ούτε βαριά, αλλά ‘μολυσματικά’ ανάλαφρη και κωμικά βαριά, κινείται στα πλαίσια των φανταστικών λύσεων και είναι χαρακτηριστική του ύφους του συγγραφέα.
Υπό τις προϋποθέσεις αυτές «Ο έρως είναι τυφλός» θα μπορούσε να λειτουργήσει και σαν ένα χαρακτηριστικό εισαγωγικό δείγμα του συγγραφικού κόσμου του Βιάν για να προχωρήσει ή όχι ο αναγνώστης σε έργα του, όπως «Θα φτύσω στους τάφους σας»και «Ο αφρός των ημερών».
Δημήτρης Παλάζης, 25/01/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου