Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Ντον Ντελίλο, Κοσμόπολις, μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ. Εστία


Συναρπαστικό βιβλίο το δίχως άλλο, αστικά τοπία της Νέας Υόρκης, χρηματιστήριο, το παίξιμο στα νομίσματα, το μοιραίο γιεν του Έρικ, ο κυβενοχώρος. Η Κοσμόπολη είναι ο πρωταγωνιστής, η πόλη που έχει μνήμες, πάλλει και αισθάνεται. Μπροστά της ο Έρικ Πάκερ μοιάζει με απλό κομπάρσο, μ’ έναν οποιοσδήποτε αδίστακτο χρηματιστηριακό παίχτη που έπιασε την καλή και ζει σαν βασιλιάς, αποκομμένος απ' την πραγματική ζωή που σωρευτικά εκφράζει η πόλη, στη ριψοκίνδυνη βόλτα του για το κουρείο της παιδικής του μνήμης.

Ο Έρικ Πάκερ επιβαίνει σε μια λιμουζίνα ανεπτυγμένου μήκους, ειδικά εξοπλισμένη με κάθε λογής ηλεκτρονικά, οθόνες με κάθε είδους πληροφορία που χρειάζεται ο διαχειριστής της και πολλά άλλα. Βρίσκεται υπό τη συνεχή φύλαξη σωματοφυλάκων, ενώ τον επισκέπτονται λογής λογής συμβουλάτορες, αναλυτές, τεχνικοί, ακόμα κι ο γιατρός του.
Η κίνηση είναι φοβερή από τη διέλευση του προέδρου της χώρας, τη βίαια διαδήλωση που ξεσπάει εν τω μεταξύ, την κηδεία ενός λαοφιλούς ράπερ, ακόμα και από μια κινηματογραφική σκηνή σε μια διασταύρωση. Η λιμουζίνα πηγαίνει αργά σαν να περπατάει, κι ο Έρικ Πάκερ βγαίνει για να φάει, να κάνει έρωτα με διάφορες γυναίκες, μεταξύ των οποίων και η γυναίκα του, μια πάμπλουτη ποιήτρια ελβετικής καταγωγής.
Από τη σκοτεινή μεριά προβάλλει ο Μπένο Λέβιν, ένας διαταραγμένος τύπος που εργαζόταν παλιά στην εταιρεία του Πάκερ, αλλά τώρα ζει σ' ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο σαν κοινός αλήτης. Ο Λέβιν έχει μοναδικό σκοπό της ζωής του να σκοτώσει τον Πάρκερ. Η απειλή κατά της ζωής του Πάρκερ πλανιέται από την αρχή μέχρι το τέλος του μυθιστορήματος, μέχρι να συναντηθούν οι δυο τους στις τελευταίες σελίδες και να δοθεί ένα τέλος.
Η νεόπλουτος Έρικ Πάκερ ταίριαξε τις ικανότητές του με τη νέα τάξη πραγμάτων, τη διεθνοποίηση των συναλλαγών, τον κυβερνοχώρο. Όντας στην κοσμόπολη της γης, είχε την ευκαιρία να συσσωρεύσει πλούτο που ελάχιστο μέρος του μπορούσε ν' αγγίξει. Η συμπεριφορά του και οι ιδιαιτερότητές του είναι πανομοιότυπες με πολλών άλλων νεόπλουτων, μόνο στα σημεία διαφέρουν. Η ακόρεστη δίψα του για δύναμη, να βρίσκεται μπροστά απ' όλους τους άλλους ήταν εκείνη που θα τον οδηγήσει στην αποτυχία, την οποία φέρεται ανίκανος να διαχειριστεί, και όχι μόνο αφήνεται, αλλά οδηγεί τον εαυτό του στην καταστροφή, θέλοντας να συμπαρασύρει μαζί του από το περιβάλλον του ό,τι παρουσιάζει κατά τον ένα ή άλλο τρόπο ενδιαφέρον για καταστροφή.
Ο συγγραφέας επιβάλλεται με τον τρόπο του και σε οδηγεί στην κάθαρση, ανοίγοντας διάπλατα τα χέρια της νέμεσης σαν αρχαίος τραγωδός. Θα τολμούσα να πω ότι η Κοσμόπολη γίνεται η νέμεση του ήρωά του. Εκείνη που ανεβάζει, καταβαραθρώνει κατόπιν τα παιδιά της. Θύτης και θύμα είναι δικά της προϊόντα που πάντοτε μοιραία θα συναντούνται.
Ο Ντελίλο είναι μορφή της αμερικανικής πεζογραφίας, συνοψίζει μέσα του τις καλές στιγμές της, αλλά παραμένει "κλασσικός", παρόλα τα νεωτερικά στοιχεία που ενσωματώνει. Στην ουσία διαλέγεται με το παλιό κάτω από μια καινούργια μάσκα. Παρόλα αυτά η γραφή του είναι πλούσια σε πρωτότυπες εικόνες και σύλληψη νοημάτων που την καθιστούν γοητευτική.

Δημήτρης Παλάζης, 19/11/2009

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου