Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα (1911-1980),είναι η Λέσχη, σε νέα έκδοση (2005) από τις εκδόσεις Κέδρος, σχολιασμένη, σε φιλολογική επιμέλεια Χρύσας Προκοπάκη.
Ο συγγραφέας έζησε σ' ένα σταυροδρόμι πολιτισμών. Ντόπιοι και άποικοι, ξένες παροικίες κι ανάμεσά τους η ελληνική, σε μια συνύπαρξη που διαμορφώνει κοινωνικές πραγματικότητες πέραν των στενών ορίων του εκάστοτε λαού.
Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1942, η επίθεση του Ρόμελ στην Αφρική εξελίσσεται, πλήθος πρόσφυγες κατακλύζουν την Ιερουσαλήμ.
Η περιπλάνηση των ηρώων του Στρατή Τσίρκα στην «Ακυβέρνητη Πολιτεία» της Ιερουσαλήμ αναδεικνύει αυτή ακριβώς την οπτική του πρόσφυγα, του εξόριστου, του κυνηγημένου, του ξένου, με αποτυπωμένη πάνω του την παθολογία του πολέμου και το φόβο του θανάτου, αλλά και την ανάγκη για ζωή, για έρωτα. Μπλεγμένοι στους τροχούς μιας σκληρής, απάνθρωπης εποχής, έντιμοι ή ανέντιμοι, καθαροί ή βρώμικοι, οι άνθρωποι προσπαθούν να επιβιώσουν στο ιστορικό γίγνεσθαι και στην αμείλικτη σύγκρουση των εξουσιών για ένα καλύτερο μερίδιο στο παρόν και στο μέλλον.
Στη Λέσχη χρησιμοποιούνται διάφοροι αφηγηματικοί τρόποι. Κυριαρχεί όμως η τριτοπρόσωπη αφήγηση, που καθιστά ευκολότερη την παρακολούθηση των τεκταινόμενων, ενώ όπου χρησιμοποιείται το δεύτερο πρόσωπο ή η τριτοπρόσωπη αφήγηση έχει σαν στόχο να εμβαθύνει στον παλμό της σκέψης και των συναισθημάτων των ηρώων. Τότε εμφανίζονται φράσεις που κόβονται πριν ολοκληρωθούν και το νόημα υπαινίσσεται με μη καθοριστικό τρόπο.
Κεντρικός ήρωας είναι ο Μάνος Σιμωνίδης, που καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον ανθρωπισμό και τις επιταγές της καρδιάς του και στις κομματικές προσταγές των «κομμένων κεφαλών», με χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Ανθρωπάκι».
Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στην ιστορική ακρίβεια, που δένεται με τις ευαίσθητες απηχήσεις της στη συνείδηση των ηρώων του, ζωντανεύοντάς τους μέσα σε εξωτικά τοπία, πλασμένα με εξαιρετική διαύγεια, λεπτομέρεια και ποιητικότητα. Συναρπαστική ιστορία, που εξελίσσεται μέσα από την υποκειμενική ματιά των πρωταγωνιστών και την εξωτερίκευση της συνομιλίας τους με τη συνείδησή τους.
Δημήτρης Παλάζης, 30/10/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου