Το Ημερολόγιο ενός τρελού του Νικολάι Γκόγκολ

Η προσέγγιση του κόσμου μέσα από την τρέλα είναι το πλαίσιο που χρησιμοποιεί ο Γκόγκολ (1809-1852) στο Ημερολόγιο ενός τρελού. Ο Αυξέντιος Ποπρίτσιν, ένας κατώτερος υπάλληλος, ονειρεύεται και προσδοκά, αλλά, μέρα με την ημέρα, διαψεύδονται η μια μετά την άλλη οι προσδοκίες του απ’ το κατεστημένο των ανθρώπων.

Βυθιζόμενος αργά αλλά σταθερά σ’ ένα παραλήρημα μεγαλομανίας αναδεικνύει μέσα από την καυστική πένα του Γκόγκολ την τραγικότητα και την γελοιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.
«Κι εγώ δε μπορώ να ζω όπως ζω, όμως ζω», αναφωνεί ο Ποπρίτσιν πριν καταλήξει στο φρενοκομείο. Γιατί αναζητά να ζει ανθρώπινα, να ερωτεύεται, να περπατά στη βροχή που του αρέσει και να κυρίως να σκέπτεται.
Ερωτεύεται όμως αυτό που δεν φτάνει κι αυτό γίνεται ο κατευθυντήριος μοχλός για τη μετέπειτα πορεία του.
Ο Γιώργος Μεσσάλας υπόγραψε τη διασκευή, τη σκηνοθεσία κι έπαιξε ο ίδιος. Η εκδοχή του ‘τρελού’ του επικοινωνεί με το κοινό. Καταφέρνει να εξυψώσει τον ‘ταπεινό’ Ποπρίτσιν σε ηρωική μορφή. Ο εγκλεισμός στο φρενοκομείο γίνεται η λυτρωτική έξοδος, το φινάλε.
Η μουσική του Σωκράτη Παπαθεοδώρου και ο φωτισμός συμβάλλουν σημαντικά στην ροή του μονολόγου.
Ο σαρκαστικός λόγος του Γκόγκολ φτάνει ως τις μέρες μας σαν να μην έχουν μεσολαβήσει κοντά δυο αιώνες. Ο Γιώργος Μεσσάλας είχε στα χέρια του ένα μεγάλο κείμενο.


το Ημερολόγιο ενός τρελού του Νικολάι Γκόγκολ, Σεπτέμβρης 2010

Μετάφραση-απόδοση: Ντένη Θεμελή
Θεατρική διασκευή & σκηνοθεσία: Γιώργος Μεσσάλας
Σκηνογραφία & κουστούμια: Β. Τσιντσικώφ
Παίζει: ο Γιώργος Μεσσάλας (Αυξέντιος Ποπρίτσιν)

Δημήτρης Παλάζης, 07/12/2010